COĞRAFİ ADLAR UZMANLAR KURULUÇALIŞMA ESAS VE USULLERİNE İLİŞKİNYÖNERGE

BİRİNCİ BÖLÜM

Genel Hükümler

Amaç ve Kapsam

Madde 1-Bu yönergenin amacı coğrafi unsurların adlandırılması konusunda kanunen yetkili olan İçişleri Bakanlığının çalışmalarına yardımcı olmak ve aldığı kararları Bakanlığın değerlendirmesine sunmak üzere, uluslararası antlaşmalar ve iç hukuk çerçevesinde, ülkemizde, Türk Kültür coğrafyasındaki dünya gezegeni ve dışındaki yer adları ile ilgili çalışmalar yapmak, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluş ve organizasyonların coğrafi adların standardizasyonu çalışmalarına ülke yararları açısından daha etkin katkı ve katılımın sağlanması yönünde tavsiye kararları almak üzere kurulan 'COĞRAFİ ADLAR UZMANLAR KURULU' nun görev ve çalışma düzenine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Hukuki Dayanak

Madde 2-Bu yönerge, 1949 tarih ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 2. maddesine ve İçişleri Bakanlığı, Bakanlık Makamının 13/03/2004 tarih ve 1656 sayılı yazılı emirlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 3-Bu yönergede geçen;

a) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,

b) Coğrafi Ad:Resmi ve özel kullanım için, yeryüzünün kara ve su ortamlarındaki veya Dünya gezegeni dışında bir yeri, ayrıntılı olarak yanılmaya mahal vermeden gösteren adı,

c)Kurul:Bu yönerge ile oluşturulan Coğrafi Adlar Uzmanlar Kurulunu,

d)Çalışma Grubu:Coğrafi Adlar Uzmanlar Kurulu tarafından belli bir konuda belli bir süre ile oluşturulan alt çalışma grubunu,

e) Egzonim :Bir coğrafi adın ait olduğu ülkenin ana dilinden farklı olarak Türkçedeki yazılım şeklini ,

f)Toponimi;Coğrafi adlarla ilgili çalışmaları,

g)Prensip:Günümüzdeki ve gelecekteki kararların oluşturulmasında belli bir düzeyde toponimi durumlarına uygulanan temel doktrinleri,

h)Politika:Günümüz ve geleceğe yönelik kararların oluşturulmasında yapılacak toponimik çalışmalara ait düzenleme ve mevzuatı,

ı)Yöntem:Belli bir amacı gerçekleştirmek için adım adım izlenecek yola ilişkin kılavuzu,

j)Kurum:Coğrafi Adlar Uzmanlar Kuruluna temsilciler veren birimleri,

k)UNGEGN;(United Nations Group of Experts On Geographic Names) Birleşmiş Milletler Coğrafi Adlar Uzmanlar Grubunu,

l) Divizyon: Bölümlenmeyi, alt bölümlenmeyi,

m)Gazetteer: Haritada, özel ismi ile gösterilen doğal veya yapay detaylar dizinini,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Kuruluş ve Görevler

Kuruluş

Madde 4-Kurul, İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürü veya görevlendireceği genel müdür yardımcısı başkanlığında;

a) Genelkurmay İstihkâm Daire Başkanlığından bir,

b) İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü ve Mahalli İdareler Genel Müdürlüğünden, Dışişleri, Milli Eğitim, Kültür ve Turizm Bakanlıklarından en az Daire Başkanlığı seviyesinde birer,

c) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi Coğrafya Bölümünden birer,

d) Milli Savunma Bakanlığı Harita Genel Komutanlığı, Dz.K.K.lığı Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı, Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumundan birer üyeden teşekkül eder.

Bu üyeler, kurulun sürekliliği açısından, zorunluluk bulunmadıkça kurumları tarafından değiştirilmezler. Zorunlu durumlarda değiştirilen üyelerin adları ilgili kurum tarafından Coğrafi Adlar Uzmanlar Kuruluna bildirilir.

Ayrıca, kurulun gündemi gereği görüşülecek konu ile ilgili diğer kurum ve kuruluşlardan da uzman kişi veya kişiler kurul başkanının yazılı daveti üzerine toplantıya katılabilirler.

Görevler

Madde 5-Coğrafi Adlar Uzmanlar Kurulu,

a) Ülkemiz sınırları içerisinde ve Türk Kültür Coğrafyasındaki yer adları, ülkemiz çevresindeki ve diğer denizler ile bunların yeraltı topografyası, diğer ülkelerdeki coğrafi yerlerin Türkçe adlandırılması, gezegen dışı yerlerin adlarının standartlaştırılması konusunda çalışmalar yapmak ve İçişleri Bakanlığına adlar ve adlandırma konusunda önerilerde bulunmak,

Coğrafi yer adların belirlenmesine ilişkin şekil ve esasları oluşturmak,

Türkiyede, Türkçe konuşulan ülkelerde resmi ve özel nitelik taşıyan adları standartlaştırmak ve bununla ilgili kılavuzlar hazırlamak ve yayımlamak, bu kılavuzları yurtiçinde ve yurtdışındaki kurumlar nezdinde temsil etmek ve yürütmek,

UNGEGN tarafından belirlenen kural ve tavsiyeler doğrultusunda coğrafi isim dizini (gazetteer) oluşturmak ve yayımlamak,

Ülkeler ve başkentlerinin Türkçede kullanılan yazımıyla güncelliğini sağlamak ve yayımlamak,

Türkçede ilgili ülkenin resmi dilinden farklı yazılan coğrafi yer adlarını derlemek ve yayımlamak,

Türkçe konuşan diğer ülke ve topluluklarına karşılık gelen kurumlar ile coğrafi adların standartlaştırılması ile ilgili çalışmaları yürütmek,

Standartlaşmış coğrafi adları devletin, kamunun ve özel sektörün kullanıma sunmak,

İlgili kurumlar, araştırmacılar ve vatandaşların katılacakları ulusal yada uluslararası seminer, sempozyum ve konferanslar düzenleyerek coğrafi adların standartlaştırılmasına ilişkin prensip, politika ve yöntemler hakkında bilgi sahibi olmaya hizmet eden profesyonel kurullar oluşturmak, bu kurullarda oluşan düşünceleri kurul çalışmalarına yansıtmak yada ilgili idari birimlere tavsiye niteliğinde aktarmak,

b) Coğrafi adların doğrudan ilgili olduğu dil, tarih, coğrafya, haritacılık gibi bilimsel birimlerin konferanslarına temsilci göndermek,

c) İçişleri Bakanlığının Coğrafi Adlandırma hususunda oluşturacağı veya izleyeceği politikanın genel çerçevesinin tespiti sürecinde önerilerde bulunmak,

d) Dışişleri Bakanlığının görüşleri doğrultusunda Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluş ve organizasyonların düzenlediği konferans, divizyon ve daimi komite çalışmalarına katılmak,

e) Kurul başkanının resen yahut kurul üyelerinin önerileri ile havale ettiği diğer hususları görüşmek,

ile görevlidir.

Çalışma Gruplarının Kurulması

Madde 6- Kurul, uzmanlık gerektiren ve özellik arz eden hususlarda yalnız kendisine verilen görevle sınırlı olmak kaydıyla, kurul içinden yahut dışarıdan seçilerek görevlendirilen kişilerden oluşan çalışma grupları kurabilir. Kurul bununla ilgili olarak vereceği kararda çalışma grubunun adını, görevini, çalışma süresini, başkan ve üyelerinin kimlerden oluşacağını belirtir.

Çalışma grubu kendisine verilen görevlerle ilgili olarak kurula karşı sorumludur. Çalışmalarını rapor halinde kurula sunar. Çalışma grubunun sonlandırılmasına dair karar grubun çalışmalarının her aşamasında, kurul tarafından verilebilir.

Toplanma Zamanı

Madde 7-Kurul Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere düzenli olarak altı ayda bir toplanır. Ayrıca başkanın resen istemesi yahut kurum temsilcilerinin yazılı önerileri ve kurul başkanın gerek görmesi üzerine, diğer zamanlarda da toplantıya çağrılabilir.

Kurulun Toplanması ve Oylama

Madde 8-Kurul, İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürünün veya görevlendireceği genel müdür yardımcısının başkanlığında, kurulu oluşturan diğer üyelerin en az üçte ikisinin katılımı ile toplanır. Gündemdeki konularla ilgili olarak kurul başkanlığınca davet edilen diğer kurum ve kuruluşlardan uzman kişi ya da kişiler de kurul toplantısına katılırlar.

Kurul gündemindeki konuları madde madde ele alarak görüşür. Kurulu oluşturan her üyenin bir oy hakkı vardır. Gündem gereği kurula davet edilen uzman kişi ve kişiler kurul toplantısında oy kullanamazlar.

Kurul toplantılarında kararlar, katılan üyelerinin en az yarıdan bir fazlasının o yönde oy kullanması sonucunda alınır. Toplantı kararlarının oy birliği ile alınmadığı durumlarda karara katılmayan üyeler şerh koymak suretiyle kararı imzalar ve karşı oy gerekçesini yazılı olarak bildirirler. Oylarda eşitlik olması durumunda Kurul Başkanının oyunun olduğu taraf lehine karar verilir. Kurulda alınan kararlar tutanakla tespit edilir ve yedi gün içerisinde toplantıya katılan kurul üyelerinin imzasına sunulur.

Madde 9-Kurul tarafından alınan kararlar Bakanlık Makamının onayı ile uygulamaya konulur.

Bakanlık Makamınca kurulun aldığı kararların uygun görülmemesi ve bunun gerekçeli olarak kurula bildirilmesi durumunda kurul tekrar toplanarak konuyu yeniden değerlendirir ve yeni bir karar alabileceği gibi eski kararında ısrar da edebilir . Son karar Bakanlık Makamınca verilir.

Gündemin Oluşturulması

Madde 10-Kurulun gündemi başkan tarafından belirlenir. Kamu kurum ve kuruluşları ile kurul üyelerinin görüşülmesini istedikleri konular da gündem belirlenirken dikkate alınır.

Kurulun gündemi kurul toplantısından en az on gün önce kurul üyelerine gönderilir.

Sekreterya

Madde 11-Kurulun sekreteryasını İçişleri Bakanlığı adına İller İdaresi Genel Müdürlüğü yürütür.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlük

Madde 12-Bu yönerge yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 13-Bu yönerge hükümlerini İçişleri Bakanı yürütür.